CSS

شیوه‌نامه آبشاری (به انگلیسی: Cascading Style Sheets) با کوته‌نوشت سی‌اس‌اس (به انگلیسی: CSS) یک زبان برای ساخت شیوه‌نامه است که از آن برای توصیف نمایش یک سند (که به یکی از زبان‌های نشانه‌گذاری مثل اچ‌تی‌ام‌ال نوشته شده‌است) استفاده می‌شود. سی‌اس‌اس یکی از فناوری‌های بنیادین (در کنار اچ‌تی‌ام‌ال و جاوا اسکریپت) در وب جهان‌گستر است.

سی‌اس‌اس روشی ساده برای نمایش چیدمان و جلوه‌های تصویری (مانند نوع قلم، رنگ و اندازه‌ها) بر صفحه‌های وب است. این زبان از جنس زبان‌های نشانه‌گذاری، با ساختار متن سادهٔ رایانه هستند و درون هرکدام، دستورهایی آبشار مانند و پی‌درپی، برای چگونگی نمایش هر صفحه وب افزوده می‌شود. به گفته‌ای ساده‌تر، این دستورها روش نشان داده شدن قلم‌ها و اندازه‌شان، رنگ‌ها و پس زمینه‌ها، روش چیدمان موزاییک‌های دربرگیرنده داده‌ها (دیواره‌ها [en])، و بسیاری دیگر از عنصرهای ساختار هر صفحه وب را، درون خود جای می‌دهند.

بیشترین استفاده‌ای که از این زبان در حال حاضر می‌شود مشخص کردن سبک صفحهٔ وب اچ‌تی‌ام‌ال و اکس‌اچ‌تی‌ام‌ال است ولی آن را می‌توان بر هر نوع مستند اکس‌ام‌ال از جمله اس‌وی‌جی و اکس‌یوال اعمال کرد. نگهداری و تغییر مشخصات سی‌اس‌اس به عهدهٔ کنسرسیوم وب جهانگستر است.

استانداردهای تازه

در بحث طراحی با استانداردهای وب، همه ساختار گرافیکی و تصویری صفحه‌های وب باید درون این سی‌اس‌اس قرار گیرد و لابه‌لای صفحه‌های وب نباید دستورهایی از این جنس، برای درج چگونگی نمایش صفحه‌ها نوشته شود. به بیانی دیگر، ساختار سند و متن در هر صفحه، باید پاکیزه باشد و دستورهای چگونگی نمایش و زیبایی، همگی یکسره در سی‌اس‌اس افزوده شوند.

برتری‌ها

با اینکه در سال‌های نخست پیدایش طراحی وب، طراح‌ها از جدول‌ها و ترفند پنهان‌سازی آن‌ها برای چیدمان کمک می‌گرفتند، روش مدرن طراحی وب، این روند را منسوخ کرده‌است. چیدمان اکنون، تنها با دیواره (یا DIV)، که برتری‌های فراوانی نسبت به جدول‌ها (یا TABLE) دارند، انجام می‌شود. هر دیواره، یک موزاییک مجازی بخش‌کننده صفحه‌است که کار چیدمان را آسان‌تر انجام می‌دهد. جدول‌ها به جایگاه نمایش داده‌های ستونی خود بازگشتند و دیگر از آن‌ها برای چیدن داده‌های صفحه‌های وب استفاده نمی‌شود. سی‌اس‌اس، افزون بر سبک‌تر کردن هر صفحه وب و پاک‌تر کردن آن، از داده‌های تصویری و نمایشی استاندارد، روش طراحی وب را به میزان فراوانی آسان‌تر و دسترسایی و کارایی وب را بهتر کرده‌اند.

پهنای باند

یک فایل سی‌اس‌اس معمولاً در حافظه پنهان مرورگر ذخیره می‌شود، بنابراین می‌تواند بدون نیاز به بازخوانی در چندین صفحه استفاده شود که این امر باعث کاهش تبادل اطلاعات در شبکه می‌شود.

نسخه‌ها

سی‌اس‌اس، روش چاپ شدن، روش شنیده شدن صدا برای کاربرانی با مشکل دسترسایی، و دستورهای فراوان دیگری را برای چگونگی نمایش سایه زیر قلم‌ها و پس زمینه‌های هر صفحه وب را در خود جای می‌دهند. آخرین نسخه پیشنهاد شده از استاندارد سی‌اس‌اس، نسخه ۳ می‌باشد که هنوز در مسیر پیشنهادی قرار دارد و مرورگرهای اینترنتی، هنوز تمام دستورهایش را پشتیبانی نمی‌کنند.

CSS1

اولین ورژن CSS که در تاریخ ۱۷ دسامبر ۱۹۹۶ ارائه شد.

در این نسخه قابلیت تعیین قلم، تغییر رنگ متن، تغییر رنگ پس‌زمینه، چینش متن‌ها، قرارگیری عکس و … قرار داشت.

CSS2

پس از ۲ سال از انتشار نسخه اول، در سال ۱۹۹۸ CSS2 توسعه و منتشر شد.

از تغییرات مهم این نسخه قابلیت‌های absolute و relative در کنار z-index بود. همچنین قابلیت‌هایی نظیر box-shadow و text-shadow در این نسخه معرفی شد.

CSS3

این نسخه آخرین و بزرگ‌ترین بروزرسانی CSS تاکنون بوده‌است.